ناسزاگویی در روضۀ موسی بن جعفر(علیه‌السلام)

یکی از مداحان در هیأت جامعۀ مداح (صبح‌های یکشنبه)[1]، در حال خواندن مرثیۀ امام موسی بن جعفر(علیه‌السلام) اشاره به ناسزاگوییِ سندی بن شاهک(زندان‌بانِ حضرت) به حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) به عنوان مادرمطهرۀ ایشان نمود و اهل مجلس متأثر شدند و صدای گریه و تباکی بلند شد؛ پس از او یکی از مداحان پیشکسوت، قبل از آنکه خواندن خویش را آغاز نماید شروع به انتقاد کرد و ضمن نهی از خواندن مطلب فوق که سند و منبعی برای آن وجود ندارد، این کار را نوعی بی‌تدبیری دانست که یک مسلمان و شیعه اگر نسبت به ناموسش خطایی از سوی کسی صورت گیرد، آن را می‌پوشاند و بر سر زبان‌ها نمی‌اندازد، چه رسد به وجود مقدس حضرت صدیقۀ کبری فاطمة الزهرا(سلام‌الله علیها)؛ زیرا این کار موجب توهین نسبت به خاندان معصومین(علیهم‌السلام) می‌گردد.

 نمونه‌ای که می‌توان با تأسف ذکر نمود و درخواست می‌گردد که خوانندگان از ذکر آن در مجالس خودداری نمایند عبارتی است که "صاحب کتاب جلاء‌العیون" آورده است:«...که چون ولدالزنای لعین سندی بن شاهک جنازۀ شریف آن امام مظلوم را برداشت که به مقابر قریش نقل نماید چند کس را موکل کرد که ندا می‌کردند که هر که خواهد نظر کند به خبیث پسر خبیث پس نظر کند به موسی‌بن جعفر، سلیمان ابی جعفر برادر هارون قصری داشت در کنار شط، چون صدای غوغای مردم را شنید این ندا بگوشش رسید، از قصر خود بزیر آمد، غلامان خود را امر کرد که آن ملاعین را دور کردند و خود عمامه از سر انداخت و گریبان چاک زد، پای برهنه در جنازۀ آن حضرت روانه شد حکم کرد که در پیش جنازۀ آن حضرت ندا کنند که هر که خواهد نظر کند به طیب پسر طیب بیاید نظر کند بسوی جنازۀ موسی بن جعفر...»(مجلسی، 1332، 535)

       در چند کتاب دیگر جدید، بدون ذکر عبارت زشتی که نسبت به امام(علیه‌السلام) از زبان دشمن در کتاب فوق آورده شده فقط بخش دوم یعنی:«...طیب پسر طیب...» را آورده‌اند و از بیان و انتشار مطلبی که موجب توهین نسبت به خاندان عصمت و طهارت می‌شود خودداری نموده‌اند و بعضی فقط گفته‌اند که به آن حضرت توهین شده است؛ از طرفی استفاده از کلمات و عبارات زشت و رکیک برای دشمنان اهل‌البیت(علیهم‌السلام) نیز اشتباهی است که در قرآن کریم و کلام امیرالمؤمنین(علیه السلام) نهی شده است:خداوند متعال در آیۀ 108 سورۀ مبارکۀ انعام می‌فرماید:«وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ؛ معبودانی را که کافران به جای خدا می‌پرستند، دشنام ندهید که آنان هم از روی دشمنی و نادانی، خدا را دشنام خواهند داد»(انعام108)

       در خطبۀ 206 نهج‌البلاغۀ امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) ضمن نهی از عمل فوق، طریقۀ صحیح آموزش داده شده است:

«إِنِّي أَكْرَهُ لَكُمْ أَنْ تَكُونُوا سَبَّابِينَ وَ لَكِنَّكُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَكَرْتُمْ حَالَهُمْ كَانَ أَصْوَبَ فِي الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِي الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَكَانَ سَبِّكُمْ إِيَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا وَ بَيْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى يَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ يَرْعَوِيَ عَنِ الْغَيِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِه»

ترجمه:

«من خوش ندارم كه شما دشنام دهنده و ناسزاگو باشيد، اما اگر كردار زشت آنان را وصف كنيد و حال و رفتار ناروایشان را یادآور شوید، هم سخن درست‌تر گفته‌اید و هم حجت را بیشتر تمام کرده‌اید و بهتر است به جاى دشنام به آنان بگوييد: خداوندا، از ريخت  خون ما و آنان  جلوگیری نما و میان‏ ما و آنان صلح برقرار فرما و آنان را از گمراهی به راه راست هدایت کن تا هر که حق را نمی‌شناسد به آن پی ببرد و هر که شیفتۀ گمراهی و ستیزندگی است از آن دست بردارد.»(استاد ولی، 1387، 323)

منابع:

استادولی، حسین، (بهار1387). ترجمۀ نهج البلاغه، چاپ چهارم، تهران:اسوه.

مجلسی، محمدباقر، (15آذرماه1332). جلاء العیون، تهران:علمی و امیرکبیر.

[1] یکشنبه17 اسفند1399

موضوعات مرتبط: امام کاظم (علیه السلام) ، آموزش مداحی ، اخلاق